Als ik iemand vertel dat ik werk aan begrijpelijke taal, krijg ik soms deze reactie: “Dus je maakt er jip-en-janneketaal van?”
Tja. Ik vind het natuurlijk een grote eer dat mijn werk in één zin wordt genoemd met dat van de grote Annie M.G. Schmidt. Maar om nou te zeggen dat mijn teksten lijken op onderstaand fragment … nee.
“In onze tuin staan bloemen, zegt Janneke. Laten we die maar halen. Dan gaan ze naar de tuin van Jannekes huis. Daar bloeit al heel veel. Kijk deze, zegt Janneke. En ze plukt er een paar. En deze, zegt Jip en hij plukt een handvol. Ze hebben nu een heleboel bloemetjes. En ze gaan er mee naar Jips tuintje.
Kijk, zegt Jip, we graven kuiltjes, kijk zo, en we zetten de bloemetjes erin. En dan de kuiltjes weer dicht. O, wat werken ze hard. Eerst een rij gele bloemen. Dan een rij paarse. Ziezo, zegt Janneke. Je tuin is klaar. Hoera.”
(uit het verhaal ‘Zaaien in het tuintje’)
Wat bedoelen we eigenlijk met ‘jip-en-janneketaal’? Bas Eenhoorn, destijds partijvoorzitter van de VVD, gebruikte de term in 2002 om begrijpelijke taal in de politiek aan te duiden. Sindsdien wordt deze kreet zowel positief als negatief gebruikt als het gaat om eenvoudig taalgebruik van volwassenen.
Als je het taalgebruik in de Jip-en-Jannekeverhalen bekijkt, kom je veel eenvoudige woorden tegen in korte, actieve zinnen in de tegenwoordige tijd. De zinnen hebben vaak dezelfde zinsconstructie met de persoonsnaam vooraan. Prima als voorleesverhaaltje voor een kind van 4.
Maar als je als volwassen lezer zo’n tekst voorgeschoteld krijgt, voelt dat toch wat ongemakkelijk. Denkt de schrijver soms dat ik dom ben? Dat ik alleen zulke simpele teksten kan begrijpen?
Het punt dat Eenhoorn wilde maken, onderschrijf ik van harte. Teveel zakelijke teksten zijn vaag en onduidelijk, waardoor de boodschap niet overkomt. Dat kan echt veel beter. Maar maak er alsjeblieft geen jip-en-janneketaal van met alleen maar korte zinnetjes. Dan haakt je lezer af omdat hij het gevoel heeft niet serieus te worden genomen.
Hoe ziet een begrijpelijke tekst er dan wel uit? Daarover schrijf ik in deze blogposts: Kruip in de huid van je lezer en Logische indeling, begrijpelijke tekst.
Kan ik je helpen met je tekst?
Bel of mail me met je vraag. Samen kijken we hoe ik je het beste kan helpen.
Marloes
Tel. 06-14178323
E-mail info@infotaal.nl
