Maak scannend lezen mogelijk

Verreweg de meeste mensen die een zakelijke tekst onder ogen krijgen, scannen die tekst. Hun blik glijdt vlug over de pagina, met als doel zo snel mogelijk de relevante informatie eruit te pikken. Dit wordt ook wel diagonaal lezen genoemd. Deze schrijftip laat zien hoe je de scannende lezer tegemoet kunt komen, zodat de inhoud van jouw tekst toch overkomt.

Heb jij nog de rust om een tekst helemaal te lezen, van A tot Z? Of voel je je permanent gehaast bij het doornemen van het zoveelste interessante artikel? Ik wel. Ik merk dat ik echt anders ben gaan lezen de laatste 10 jaar: haastiger, minder geconcentreerd, voortdurend op zoek naar de kern van het verhaal. Herken je dit?


Wat trekt je aandacht bij scannend lezen?

  • de titel
  • tussenkopjes
  • opsommingen
  • hyperlinks
  • foto’s en bijschriften
  • de eerste 2 woorden van elke alinea

Nou, mooi is dat. Doe je als schrijver je best om een tekst netjes op te bouwen, een goed verhaal neer te zetten, blijkt de lezer hier helemaal geen oog voor te hebben …

Tja, als je hier echt problemen mee hebt, ga dan liever een roman schrijven. Fictie wordt namelijk wel integraal gelezen, want dat geeft leesplezier. Maar zakelijke teksten dienen een ander doel, namelijk de lezer informeren of overtuigen. Om dat doel te bereiken, zul je de scannende lezer tegemoet moeten komen. Want scannen doet hij toch wel, of jij het er nu mee eens bent of niet.


Tips om je tekst scanbaar te maken

  • Bedenk een titel die de lading dekt. Zo’n titel maakt meteen duidelijk waar de tekst over gaat. De lezer krijgt zo een kapstok om de nieuwe informatie aan op te hangen.
  • Begin met de kern van je tekst. Dan kan de lezer direct beoordelen of de inhoud wel of niet relevant voor hem is. Je hoeft immers alleen je doelgroep aan te spreken, andere lezers mogen gerust afhaken.
  • Begin elke alinea met de kernzin. Werk die kernzin uit in de rest van de alinea met uitleg of argumenten. In het ideale geval heeft de lezer de kern van je tekst te pakken als hij alleen de eerste zin van elke alinea leest.
  • Gebruik duidelijke tussenkopjes. Maak ze niet te cryptisch, want de scannende lezer heeft geen tijd om jouw raadsels te ontcijferen.
  • Zorg dat je hyperlink aankondigt wat volgt als je erop klikt. Dus niet: ‘meer informatie’, maar wel: ‘programma van het seminar’.


Als je deze aanpak toepast op webteksten, heeft dit een extra voordeel: je website scoort hoger in Google. Bedenk dus vooraf op welke zoekwoorden je wilt dat mensen jouw tekst vinden via Google en gebruik die woorden in je titel, tussenkopjes, fotobijschriften en hyperlinks. Dan wordt je website door meer mensen gevonden én gelezen. Dat is toch mooi meegenomen, nietwaar?